Prof.Dr. Onur Topçu ile
İstmosel
Hakkında
Her Şey
Doğum yapmak her kadın için mucizevi bir deneyim olsa da kimi zaman doğum şekline bağlı olarak istenmeyen durumlarla karşılaşılabilir. Normal doğumda rahim yırtılması, delinmesi vb. gibi riskler varken sezaryen doğumda ise insizyon alanının iyileşmemesi, enfeksiyon kapması yada istmosel yani sezaryen skar hastalığı sıklıkla görülebilmektedir.
Bu komplikasyonların birçoğu gelecekte gebe kalmayı etkileyebileceği gibi anormal kanamalara, sık sık enfeksiyona yakalanmaya sebep olabilmektedir. Sezeryan doğum sonrası sık karşılaştığımız istmosel yani sezaryen skar hastalığı da gebe kalmaya engel olabileceği gibi gebelikte düşüklere, anormal plasentasyona, plesenta akreata, plasenta previa, skar dehisensine veya sezaryen skar gebeliğine de neden olabilmektedir.
İSTMOSEL TEDAVİSİ
Son 20 yılda Türkiye ‘de sezaryen doğum oranı yüzde 50’lere kadar yükselerek dünyada bu alanda maalesef birinciliği yakalamış durumdayız. İstmosel hastalığı da sezaryen sonrası ortaya çıkan bir durum olduğundan adet sonrası lekelenmeleri devam eden kadınlarda, her kadın doğum uzmanı hekimin istmosel hastalığını aklına getirmesi gerekmektedir.
İstmosel tedavisinde hastalarım için en konforlu olan kapalı ameliyatları uygulayan bir hekim olarak Türkiye’nin dört bir yanından bu hastalıktan müzdarip olan yüzlerce hastama, bu istmosel hastalığının tedavisinde altın standart tedavi olan kapalı ameliyatlarla faydalı olmaya çalışmaktayım.
Şikâyetleri olan hastalarımın hayat kalitesini artırmakta, gebelik isteyen hastalarıma da çocuk özlemini bu ameliyatlarla gidererek faydalı olmaktayım.
İstmosel tanısı koymada ve bu hastalığın tedavisinde fark yaratmış bir hekim olarak aşağıdaki bilgilendirici yazımı okuyabilirsiniz.
İstmosel (Sezeryan Skar Hastalığı) Nedir?
Sezaryen kesesi yapılan yerde, sezaryen kesi yerinin tam olarak iyileşememesi nedeniyle, rahmin ön kas dokusunda meydana gelen tünelleşmeye istmosel denir. Bu durum doğumdan kısa bir süre sonra oluşabileceği gibi uzun bir zaman sonra da oluşabilir.
Bu tünelleşen bölgede zamanla adet kanı birikir ve kadında bir çok şikayetlere neden olur. Kahverengi, çamur gibi vajinal akıntılara ve özellikle adet sonrası lekelenme şeklinde kanamalara sebep olabilen istmosel, vajinal enfeksiyonlara, kısırlığa ve cinsel ilişki esnasında ağrıya da sebep olabilmektedir. İstmosel cebi yani potluğu içerisinde biriken kan da yine spermin hareketlerini bozmakta ve embriyonun rahim içine yerleşmesini engelleyebilmektedir. Yani kısırlığa da neden olabilmektedir. Ayrıca bazı gebelikler bu istmosel alanına yapışmakta olup, annenin hayatını tehdit edecek durumlara yol açabilmektedir.
Tıp dilinde bu gebeliklere de sezaryen skar gebeliği denilmekte ve erken gebelik haftalarında tedavi edilmesi gerekmektedir. Çünkü bu tip gebelikler kanamaya yol açıp annenin hayatını tehdit edebilmektedir.
İstmosel'in şematik görünümü.
İstmoselin ultrasonografik görüntüsü.
İstmosel Teşhisi Nasıl Konur?
Daha önce en az bir kez sezaryen ile doğum yapmış bir kadında alttaki şikayetler var ise istmoselden şüphelenilir.
-
Adet bittikten sonra bir süre devam eden kahverengi çamur gibi akıntıların varlığı
-
Pis kokulu ya da koyu renkli akıntıların varlığı
-
Kasık ağrısı
-
Sezaryen doğumdan sonra korunulmamasına rağmen gebe kalınılamaması durumunda şüphelenilir.
Hastanın şikayetleri sonrası istmoselden şüphelenilip genelde tanıda sadece ultrasonografi yeterli olabilmektedir. Ancak bazı durumlarda daha ayrıntılı tetkikler yapılabilmektedir. Bunlar;
-
Sonohisterografi
-
Histerosalpingografi (HSG)
-
Histereskopi
-
MRI
İstmosel Tedavisi Nasıl Yapılır?
1- Vajinal yaklaşım (nadiren).
2- Histereskopik olarak (Her hangi bir kesi yapılmadan vajenden içerisinde bir optik bulunduran bir aletle girilerek, rahim içi görüntülenir. İstmosel kesesi bu alet yardımıyla düzeltilir. Ameliyat süresi maksimum 20-30 dakika arasıdır. Ameliyat sonrası hasta aynı gün evine gidebilir)
3- Laparoskopi ile (Göbekten yaklaşık 1 cm kesi yapılarak, laparoskop ile yani içerisinde kamera bulunduran alet ile karın içerisi gözlemlenir, sonrasında yaklaşık yarım santim çapında 2 ek kesiden cerrahi aletler yerleştirilerek istmosel kesesi tamamen çıkarılır, ardından sağlam dokular birbirine dikilir. Ameliyat süresi yaklaşık 30 -40 dakikadır. Ameliyat sonrası aynı gün hasta evine gidebilir)
4- Laparotomi ile (nadiren). Günümüzde nadiren istmosel tedavisi açık ameliyat ile yapılmaktadır.
Ancak en sık kullanılan iki yöntem histereskopi ve laparoskopidir. Her iki yöntemde de hasta aynı gün taburcu olabilmekte ve evine gidebilmektedir.
Hangi tekniğin kullanılacağını etkileyen faktörler;
-
İstmosel defektinin büyüklüğü
-
Hastanın esas şikayeti, gebelik istemi olup olmadığı
-
İstmosel defekti sonrası görülen sağlam rahim kas tabakasının kalınlığıdır.
Ameliyatı gerçekleştirecek hekim bu faktörleri değerlendirip hasta için en iyi olacak cerrahi tekniği seçmelidir.
Ancak unutulmamalıdır ki tedavi edilmemiş bazı istmosel vakaları kadın hayatını da istmosel bölgesinde gebelik oluştuğu zaman (sezaryen skar gebeliği) tehdit edebilmektedir.
Aşağıda linkini paylaştığım 2017 yılında laparoskopik olarak (kapalı cerrahi yöntemi) cerrahisini gerçekleştirdiğim bir vakada görüldüğü gibi, gebelik istmosel defekti üzerine yerleşmiş olup hastada rahim rüptürü (parçalanması) yapmadan, hastanın hayatını tehdit edecek düzeye gelmeden tedavi edilmiştir. Tedavi yapılmayan vakalarda gebelik ilerledikçe rahim rüptürü ve kanamaya bağlı istenmeyen sonuçlar ile karşılaşılabilir.
Sağlıkla kalın…
Prof. Dr. Onur Topçu
Kadın Hastalıkları – Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı